Weg! Platteland Herfs 2022

Anderdag op ’n Amerikaanse webwerf vang ons oog weer die Nuwejaars-T-hemde waarmee ’n klompie maatskappye gehoop het om in 2020 hulle geldkoffers te vul. Op die meeste van die ontwerpe is die twee 0’e van die jaartal 2020 in ’n grafiese brilletjie verander met die woorde “New Year, New Vision” gilgroot bo- of onderaan. Foeitog, min het die arme drommels (en ons!) geweet wat voorlê… Nou is dit meer as twee jaar later en dit voel of die mensdom blinder en dwaser is as ooit tevore. Voorts wil dit lyk of amper niemand meer oor enigiets saamstem nie. Ja, natuurlik was ons nog altyd maar dwarstrekkerig, gereed om in mekaar se keel af te klim oor byna alles, maar dit is asof die voortdurende bakleiery oor inentings en maskers en inperkingsmaatreëls ons…

Blinker is nie noodwendig beter… wenbrief My liefde vir die platteland kom ’n ver pad en klein dorpies het nog altyd ’n magiese bekoring. Dit is op so ’n dorpie wat ek grootgeword het. Ek onthou die dorpshuise met hulle donker voorkamer, lang gang en groot stoep wat uitkyk op die voortuin met dahlias en rankrose oor draadhekkies. Ek onthou die geure van die handelshuis en koöperasie. En ek sien nog die skilderagtige ou berg. Maar toe ek ’n kind was, het ek daarvan gedroom om in die stad te bly. Die stad was ’n groot plek met flieks, pienk milkshakes in mooi gevormde glase, Simbatjips en pasteie met kapokaartappels en sous by die OK Bazaars se ghrênd kafee. Ons was altyd opgewonde oor ’n staduitstappie. Die vorige aand is ons beste klere netjies reggesit.…

Ek werk vir my tandartsman en ons bedryf ’n takpraktyk op Victoria-Wes in die Noord-Kaap waar ons al om die ander maand vir so drie weke gaan werk. Só lyk ’n November-Saterdagoggend op die platteland. Onder ’n yl peperboom speel kaalvoetkinders in die oggendkoelte skuins voor ons spreekkamerhuis. “Wanneer laas het jy ’n grondstraat gesien?” praat dit in my kop. Wit en kleure deurmekaar. Bloot net kinders. Sorgeloos vry. Skouertjies lig en los. Somerrokkies piets om woelende kaalkoel bene. Geen skouerladings of maskerlaste of ’n aangekondigde begroting nie. Laggies en roepe kom plek-plek deur ons net-na-agt-suidevenster. “Is dit nie hoe ek soms wil wees nie?” rol my gedagtes. Soos kinders, sê die Bybel mos. Sonder die skemer van die wêreld se probleme in my gemoed. Sonder die hanglip van politici wat nie hulle…

Om te wag is sinoniem met menswees. Maar op die platteland word jou geduld beproef en tot ’n dun snaar gerek! Jy wag op alles: Jy is gelukkig as jy iets dadelik in die hande kan kry, en as jy iets uitsonderliks soek, moet dit op bestelling geplaas word. So wag ons plattelanders ook op die elemente. Die natuur laat hom egter nie voorskryf nie en neem ook geen bestellings nie. Maande al wag jy op behoorlike reën. Die winter is verby en alles wag op hernuwing. Die bosveld is dor en kaal, al is dit diep in die lente. In ander dele van die land was daar al uitkoms, selfs oorstromings, maar helaas, die bosveld wag. Die doringbome het darem begin bot en spog al met groen krone… Midde-in elke dag…

Ek het julle artikel oor die kleinhuisbeweging in die Somer 2021-’22-uitgawe met groot nostalgie gelees. In 1984 het ons oë toegeknyp en ’n onbewerkte stuk grond van 22 ha gekoop omdat ons in die oopte wou woon en nie meer op die dorp nie. Ons het ’n blyplek gebou wat sowaar die prototipe van ’n dwerghuis moet gewees het! Sementvloer, houtmure van planke wat ons by die plaaslike saagmeule gekoop het, en ’n sinkdak wat met elke storm gelek het. My man het ’n kliprioolgat – of dan French drain – ingesit vir die wegloopwater, en water vir die huis is met ’n pomp uit die rivier verkry. So mettertyd het ons ’n groentetuin en vrugteboord begin, en dit was omtrent ’n avontuur om so eenvoudig te leef. Ons kinders het wonderlike…

Die kruidenierswinkel op die hoek vat my ver terug… die flesse swiets op die toonbank, die kruidenier wat aftel, weeg en toedraai… en die nostalgie oorval my. Ek sit op die winkelstoep en eet my roomys en dink terug. Die jaar se stres rol van my skouers af. ’n Dorpshond kyk my diep in die oë. Ek klim op my fiets en ry soos ’n kind in die hoofstraat af. Stop by die galery. Met die instapslag word ons genooi na Saterdag se kaasenwynfunksie. Ek sê beskaafd dankie en voel of ek “belong”. Die grondpaaie is woes ná die stormreën. Ek trap en trap, verby die mooi kerk, poskantoor en tennisbane tot by De Kleijne Dal, wat al ’n volle ses dae oop is vir die publiek. Jy skandeer ’n houtblokkie en…