Landbouweekblad 16 February 2023

IN ’N BLIK IN die eerste 10 jaar van die regering se program vir onafhanklike produsente van hernubare krag (Reippp), 2011 tot 2021, het dié program slegs sowat 6 300 MW tot die Eskom-netwerk gevoeg. Sedert 2018 is nog nie ’n enkele megawatt nuwe energie tot die Eskom-netwerk gevoeg nie. Die private sektor het egter oor die afgelope vyf jaar hernubare infrastruktuur ter waarde van amper R30 miljard ingevoer, met die vermoë om 4 550 MW op te wek – gelykstaande aan amper twee-en-’n-half Koeberg-kragsentrales, of 9,5% van Eskom se algehele opwekkingskapasiteit. Data van die Suid-Afrikaanse Inkomstediens toon dat daar in 2022 R10,7 miljard se omsetters, R12,4 miljard se litium-ioonbatterye en R5,4 miljard se sonpanele ingevoer is. Invoer van omsetters het meer as verdubbel teenoor 2021, dié van batterye was…

HOEKOM DIÉ HEFFING? Kleinhandelaars behoort nie heffings vir die Padongelukkefonds en die algemene brandstofheffing te betaal wanneer hulle brandstof vir voedselverwante sake gebruik nie, berig Business Day. Diesel vir kragopwekking voeg ’n reusekoste by boerdery, voedselverwerking, kouepakhuise en in winkels, en nagenoeg ’n derde van die dieselprys bestaan uit belastings – R2,18 vir die Padongelukkefonds en R3,70 aan ’n algemene heffing. Dit is onduidelik vir hoe lank groot voedselmaatskappye dieselkoste vir kragopwekkers kan absorbeer sonder om die prys van verbruikers te moet verhaal. KABELS KOM Die departement van openbare werke wil ’n aantal serwitute in Limpopo onteien sodat nuwe kragdrade in dié provinsie by die land se transmissienetwerk gevoeg kan word. Dit is omdat die huidige netwerkkapasiteit onvoldoende is, sê me. Patricia de Lille, minister van dié departement, in ’n…

R560 miljoen Die kleinhandelgroep Shoprite het in die ses maande tot 1 Januarie R560 miljoen aan diesel bestee om winkels van krag te voorsien tydens beurtkrag. Produkpryse het in dié tydperk met gemiddeld 9,4% gestyg, en die 56%-styging in brandstofpryse oor die afgelope jaar het sy logistieke bedrywighede swaar getref. Shoprite het drie winkels in die Demokratiese Republiek van die Kongo gesluit en hom onttrek aan Kenia, Madagaskar en Nigerië. – Moneyweb 18 miljoen Nuwe navorsing oor die sogenoemde dhaka-putte by Groot-Zimbabwe dui daarop dat dié putte nie net, soos voorheen vermoed, vir klei-ontginning gebruik is nie, maar ook om water op te gaar. Die navorsers, uit Denemarke, Suid-Afrika, Engeland en Zimbabwe, meen ná laserskandering van die putnetwerk en onderhoude met inwoners dat die landskap só ontwerp is om passief…

Anderkant die reënboog ‘Dalk moet julle dit iets anders noem,” sê ’n bedryfsvriend die ander dag toe ons gesels oor die vordering met die reëlings vir Landbouweekblad se jaarlikse herlewingslandboukonferensies in die Wes-Kaap, Vrystaat en Noordwes. “Noem dit eerder ‘goedkoop boer’ of ‘maklik boer’,” sê hy laggend, heel in sy skik met sy grappie. Hy het natuurlik ’n punt beet. Oor die jare is ons al beskuldig dat ons “die jong manne vertel hulle hoef nie meer te rip nie”, en ek vind daardie ou koöperasiegrap nogal snaaks oor die bewaringsmanne wat stilletjies in die nag moet gaan rip wanneer Buurman reeds knus agter Mamma se rug lê. Die goeie nuus is dat dié boere ook maar vroeg kan gaan slaap, want jaar ná jaar word boere op ons herlewingslandboukonferensies…

GRONDHERVORMING EINDIG IN SKAAKMAT POSBUS 1802, KAAPSTAD 8000; e-pos: lbw@landbou.com WENBRIEF Gawie Richter se brief “Wat het van hierdie boere geword?” (LBW, 5-12 Januarie 2023) het betrekking. Dit handel oor die mislukking(s) van boerderye in die voormalige tuislande. Dit hou egter nie daar op nie. Kom ons kyk na boerderye wat elders in Suid-Afrika gevestig is om transformasie en regstellende aksie te bewerkstellig. In Noordwes, by Hartbeesfontein, is ’n melkplaas wat van die eerstes was wat in 1998 aangekoop en aan die nuwe eienaar oorhandig is. Hierdie pragplaas is binne enkele jare tot op die grond afgebreek. Die melkkudde is uitgeslag, karkasse van verwaarloosde diere het in die swembad beland, en die woonhuis is feitlik verwoes. Die plaas lê steeds dormant. Die volgende voorbeeld is die Estina-melkplaas, ’n projek van…

Beperkende landboutoestande, die voorbeeld van die veld en ’n reeks mensgemaakte en natuurrampe het die Clanwilliamse rooibosboer mnr. Henk Bakker geleenthede in herlewingslandbou laat raaksien en aangryp. Lees die artikel op bl. 42. Vertel van jou gesin. Ek is met Eljo getroud. Ons het twee seuns, Albertus (5) en Josua (3). Ons dogter, Kari, word in Mei gebore. Waar hou julle vakansie en hoe ontspan julle? Ons is almal lief vir die see en probeer iewers langs die Weskus wegbreek as die tyd dit toelaat. Ek skiet graag vis en duik kreef. Mnr. Koos Briedenhann, veeboer van Otjiwarongo in Namibië, het sy veldweiding drasties verbeter deur bosbekamping met swaar rollers te doen. Lees op bl. 50 meer. Vertel van jou gesin. Ek en my vrou, Rozane, het twee seuns –…