Landbouweekblad 26 January 2023

NUUSIN ’N BLIK DIE tesourie se weiering om vir Eskom meer geld vir diesel te gee om sy oopsiklus-gasturbines mee aan te dryf, is verbysterend, want die berekening oor of die regering die ekstra geld daarvoor moet vind, is doodeenvoudig. Ekonome raam die ekonomiese verliese van fase 6-beurtkrag tydens besigheidsure op R500 miljoen per uur. Laer skattings raam R50 miljoen per fase per uur. Om beurtkrag dus met twee fases te verminder, sal die skade aan die ekonomie met sowat R200 miljoen per uur verminder. Suid-Afrika het net twee werkdae van konstante beurtkrag nodig om die koste te regverdig. Die omskakeling van Eskom se oopsiklus-dieselturbines wat noodelektrisiteit opwek om deur diesel én aardgas aangedryf te kan word, moes lankal gedoen gewees het. Nie net is gas doeltreffender nie, die koolstof-impak…

DROË VOORUITSIG Hittegolftoestande word in die laaste week van Januarie en eerste week van Februarie oor die grootste deel van die winterreëngebied en aangrensende provinsies verwag – veral in die Boland, die Sentraal- en Klein-Karoo en die binneland van die Weskus. “Hierdie baie warm en droë toestande kan die waterverliese uit damme, asook waterverbruik deur gewasse en vir menslike gebruik, baie verhoog,” sê mnr. Johan van den Berg, landbouweerkundige. “Die Clanwilliamdam het reeds gedaal tot ongeveer 56%. Dié dam was in dieselfde tyd verlede jaar meer as 90% vol.” HAWEDRAMAS Hawens wêreldwyd moet hulle staal vir ’n verwagte toename in stakings en arbeidsonrus in 2023, berig Bloomberg. Vakbonde, skeepsmaatskappye en kenners in seevaart het reeds begin waarsku werkers by hawens ly onder stygende brandstof- en voedselpryse sedert Rusland Oekraïne binnegeval…

1000 Rompslomp kan die bou van hernubare kragsentrales met tot 1 000 dae vertraag, luidens ontledings wat die regering se krisiskomitee vir elektrisiteit gedoen het. Me. Phindile Baleni, voorsitter van die komitee, het gesê een onafhanklike produsent wat die proses binne ses maande kon voltooi, was moontlik ’n uitskieter, maar die komitee gaan dié proses probeer herhaal voor hy hom verbind tot ’n tydlyn van ses maande. — Business Day $8,5 miljard Die internasionale gemeenskap het onderneem om $8,57 miljard (R146 miljard) aan Pakistan te skenk om vloedskade te herstel ná verlede jaar se verwoestende vloede wat 1 739 lewens geëis het en 33 miljoen mense geraak het. Pakistan raam dat sowat $30 miljard (R500 miljard) nodig is om die land se herstelplan uit te voer. Die eerste fase van…

Anderkant die reënboog Toe die Russe op die slagveld teen die Oekraïnse magte begin vasval, was pres. Wladimir Poetin vinnig om die oorlog te eskaleer. Die moderne wapentuig waarmee die Weste die Oekraïnse magte uitgerus het en die patriotiese ywer van die verdedigers, was in die meeste gevalle net te veel vir die swak opgeleide en toegeruste, en ongemotiveerde, Russiese magte. Dit is toe dat die dikator Poetin besluit om Oekraïne se burgerlike infrastruktuur te teiken. Veral die land se elektrisiteitsinfrastruktuur kom onder hewige skoot, en vir ’n hele tyd was die krag af in Kiev. Dit het my laat dink aan Suid-Afrika en hoe ons elektrisiteitsvoorsiening ook onder vyandige beleg is. Maar in dié geval is dit nie ’n aggressiewe moondheid se grofgeskut wat dit uitmekaar ruk nie, dit…

IS TE VEEL PERSONEEL SA SE ONDERGANG? Dankie vir dr. Philip Theunissen se ontleding van die Land Bank se wel en wee (“Land Bank: Die forensiese feite”, LBW, 13 Oktober 2022). Ly die Land Bank nie ook onder vetsug, soos staatsdepartemente en ander instellings, nie? Luidens die World Freedom Report is Suid-Afrika staatsdiens 117ste uit 165 lande op die ranglys wat personeelsterkte betref. Van elke R1 belasting gaan 48c aan staatsdienssalarisse. Ons staatsdiens het 200 000 miljoenêrs plus byvoordele. Eskom is ’n ander gevallestudie. In 2001 het die onderneming erkenning ontvang as kragonderneming van die jaar. Tans meng die ministers van energie en van openbare ondernemings, lede van die Suid-Afrikaanse Kommuniste Party, in Eskom se bestuur in. Die Wêreldbank het bevind dat Eskom se personeelkomponent 66% oorbelaai is. Die gemiddelde…

Vanjaar se tafeldruifoes is heelwat vroeër, maar goed op koers en amper afgehandel in twee streke. Volgens die Suid-Afrikaanse tafeldruifbedryf (Sati) se jongste oesverslag van die gesamentlike druiwebemarkingsforum het die vroeër oes daartoe gelei dat 7% meer druiwe as in die ooreenstemmende tyd verlede jaar reeds geoes is. Die verslag meld dat die gehalte, grootte en gesondheid van die druiwe goed en die markte tevrede is, maar dat beurtkrag groot probleme vir die pakproses skep. Teen week 51 is 15,9 miljoen 4,5 kg-kartonhouers druiwe gepak. Daarvan is 11,9 miljoen uitgevoer. Dit is 85% hoër as in die ooreenstemmende tyd verlede jaar. Volgens die hersiende oesskatting van 20 Desember word altesaam 66 miljoen 4,5 kgkartonhouers druiwe vir die oes van 2022-’23 verwag. Dit is sowat 15% laer as in die vorige…